Provocatie als middel: Hoe een controversieel prototype de waarden van stakeholders achterhaalt
- January 27, 2023
The challenge
Wat als er een apparaat is die op je kind let zodat jij als ouder meer ruimte hebt voor andere bezigheden. Zodra baby’s en peuters beginnen te kruipen verkennen ze het hele huis. Het is leuk om dit te zien maar het brengt ook veel extra oplettendheid mee. Je moet voorkomen dat er ongelukken gebeuren, een peuter die net kruipt heeft immers nog geen inzicht in gevaar. Als ouder moet je opeens een stuk meer tijd steken in je kind, tijd die je eerst in andere taken en bezigheden kon stoppen… Maar ligt dit eigenlijk wel zo simpel? In deze case studie neem ik je mee in mijn proces om de belangrijkste waarden van stakeholders te achterhalen om een eerste concept door te ontwikkelen.Â
💡 Het ophalen van de waarden van de stakeholders wordt gedaan in 5 stappen:
- Het formuleren van een eerste concept;
- Stakeholders en assumpties in kaart brengen
- Morele dilemma’s formuleren
- Provotype ontwikkelen
- Uitvoeren sessie en inzichten verzamelen
- Concept door ontwikkelen
Eerste concept
Een beveiligingsrobot in huis die situaties kan registreren en kan afleiden of ingrijpen. De robot ziet als er een gevaarlijke situatie is en zal het kind hiervan afleiden met ander speelgoed terwijl de ouder een melding krijgt. Dit voorkomt dat er ongelukken gebeuren terwijl de ouders ergens anders mee bezig zijn.
Stakeholders en hun waarden
Als ontwerper doe ik dit project niet voor mijzelf maar maak ik dit voor ouders. Naast ouders zijn er veel mensen die indirect met het ontwerp te maken krijgen, denk bijvoorbeeld aan visite, oppas en natuurlijk het kind zelf. Om alle stakeholders in kaart te brengen zijn er aan de hand van verschillende segmenten stakeholders ingevuld.
Belangen en waarden inzichtelijk
Elke stakeholder heeft verschillende belangen bij het product. Vanuit het stakeholderoverzicht zijn de belangrijkste belangen en waarden in kaart gebracht, dit is gedaan op basis van assumpties om een fundering te leggen voor de rest van het onderzoek.
Belangen en waarden inzichtelijk
Elke stakeholder heeft verschillende belangen bij het product. Vanuit het stakeholderoverzicht zijn de belangrijkste belangen en waarden in kaart gebracht, dit is gedaan op basis van assumpties om een fundering te leggen voor de rest van het onderzoek.
Van assumptie naar realiteit
Vanuit de neergelegde fundering kan er dieper ingegaan worden op de pijnpunten, het gaat hierbij veel over het de veiligheid en de zorg van het kind. Om de waarden van stakeholders op te halen wordt er een interview gehouden waarin we spreken en discussiëren over het concept. Dit gebeurt middels een provotype, een provocerend prototype dat ervoor zorgt dat er discussie kan ontstaan en dat juist de gevoeligheden en immorele ontwerpkeuzes aan het licht. Door het ontlokken van deze reactie krijg je beter inzicht in de waarden van die stakeholders.
Een provocerend krantenartikel
Een makkelijke manier om tijdens een interview een provocerend prototype voor te leggen is middels een krantenartikel, de toon is snel gezet met een grote titel en de afbeelding spreekt snel tot verbeelding.
Autonomie in twijfel
In het interview gingen de ondervraagde mensen heel erg in op het menselijke aspect, aandacht en liefde voor het kind. Beide personen vinden contact met het kind belangrijk, de interactie, het kunnen troosten, het gesprek aangaan, corrigeren etc. Ook viel mij op dat er niet veel vertrouwen is in de technologie wat ze baseren op het feit dat ongelukjes in kleine hoekjes zitten. Een robot zou dit niet kunnen voorkomen. Dat een robot ondersteund is aan de ouder vinden de ondervraagde mensen prima, als het kind in bed ligt en de robot fungeert als babyfoon of als de ouder ook aanwezig is in het huis is het prima. De ondergrens die ik kan ontdekken zit hem in het alleen laten van het kind (als het kind overal heen kan) en de robot hier verantwoordelijk over is
Takeaways
Als ontwerper kom ik veel morele vraagstukken tegen, denk aan privacy, gedragsbeïnvloeding en ook de hoeveelheid macht techniek over iemand mag hebben. Een product of concept maak ik voor een ander, een ‘human centered design’ aanpak zorgt ervoor dat de behoeften, wensen en verwachtingen van de eindgebruiker centraal staan maar voorkomt geen ongewenste gevolgen. Het beantwoorden van morele vraagstukken en het maken van ontwerpkeuzes hierop wil ik juist doen vanuit de eindgebruiker. Zij zijn immers de gene die hier anders de gevolgen van hebben. Als ontwerper kan ik juist door iets te ver te gaan in een provocerend prototype achterhalen waar grenzen liggen.
Nu kun je alleen met het verkennen van grenzen en het achterhalen van waarden niet alle ongewenste gevolgen voorkomen. Bekijk in het volgende artikel hoe de resultaten uit dit onderzoek zijn meegenomen met literatuuronderzoek in het eindresultaat:
